24 Eylül 2016 Cumartesi

Son Sultan - Riccardo Mandelli

Çoğunlukla roman tarzı kitaplar yazan ve bunda da polisiye türünü kullanan Ricardo Mandelli, Osmanlı Devleti'nin son padişahı Vahideddin Han'ı ve onun mahiyetinde bulunan Dokrat Reşad Paşa'nın ölümünü incelemeye çalışmış. Ancak bunu yaparken kanyak anlamında bazı problemler de mevcut değil.

En önemli misal; o dönem yurt dışına sürgün gönderdiği bir hanedanın mensubu olan bir kişi hakkında özellikle de bu kimse Padişah ve İslam Halifesi ise bununla ilgili Türkiye Cumhuriyeti'nin o dönemki hükümetinin verdiği belgelere ne kadar güvenebilirsin. Objektifliğine ne kadar güvenebilirsin.

Ayrıca bir çok iddiasını polis kayıtlarında bulunan alalede kayıtlardan ileri çıkarak öne sürmektedir. Bu da bazı noktalarda komik bir durum ortaya çıkartmakta.

Kendince bir plan yaparak o günkü durumu yansıtmaya çalışmış. Ancak bütün bunları yaparken Osmanlı Devleti harem dairesi kurallarını ve adetlerini, kültürlerine okuyarak ve anlayarak yapsaymış çok daha iyi bir inceleme ortaya çıkabilirmiş.

Bazı noktalarda yaptığı yorumlar daha kendisi cümlesi içinde çürütülmekte. Çünkü yazar Türk kültürüne uzak oluduğu gibi hanedanın yaşantısına da uzak kalmış.

Ayrıca parasızlıktan tabutuna haci konmuş, bir çok hanedan üyesi açlık çilesiyle yoğun bir şekilde boğuşmuş, devrin önemli idarecilerinden ve krallarından yardım istenmiş ve böyle olduğu bir çok kaynakta açıkta belirtilmiş. Bütün bunlara rağmen İzmir Suikasti gibi Mustafa Kemal'in yüceltilmesi maksadıyla devlet tarafından tertip edilmiş bir hadiseyi Sultan Vahideddin Han'a mal etmek bir de bunun için bizzat kendi parasını kullandı demek çok gülünç bir durum ortaya çıkartmış.

Ancak ortaya koymuş olduğu bazı tespitler ise çok yerinde ve isabetli. Mesela Sultan Vahideddin Han'ın peşini bırıkmayan para emici bürokrasi takımının ve kendisini yurda dönme hayalleriyle kandıranların maddi imkanını da tüketmesinin anlatılması bir nevi kitabın özrü gibil olmuş.

Kitap iddia edildiği gibi sadece Doktor Reşad Paşa'nın hayatını kaybetme hadisesini anlatmış olsaydı çok daha iyi olurdu. Sultan Vahiddeni Han'ın ve mahiyetinin bulunduğu ortamı, komplo zincirleriyle doldurmak hoş olmayan durum ortaya koymuş.

Kendisi İlber Ortaylı ve en önemlisi Neslişah Sultan'dan destek aldığını belirtiyor ve kitabın başında onlara teşekkür ithaf ediyor ancak onlardan aldığı bilgiler ışığında hareket etmediği de ortada.

Dikkatli ve bazı noktaların araştırılarak, sorgulanarak okunması gereken bir kitap. Bu tarz bilgileri İtalyan polisiye yazarı olan birisinin kaleminden okumak yerine, Prof. Dr. Ekrem Buğra Ekinci'nin Sürgündeki Hanedan kitabından okumak daha doğru olur kanaatindeyim.

Kitabın Tanıtım Yazısı
"Eğer Sanremo Devlet Arşivi'nde bir tomar rastgele derlenmiş adli belge ile birlikte 6,35 mm'lik kullanılmış bir mermi içeren mavi zarfı bulmamış olsaydım, bu kitap biraz zor yazılırdı. Belgelerdeki soruşturmanın konusu, 14 Mart 1924 tarihinde Villa Nobel'de, kafatasına söz konusu mermi saplanmış halde bulunan Sultan Vahdeddin'in özel doktoru Reşad Paşa'nın ölümüydü."
-Riccardo Mandelli-

20 Mayıs 1923'te Osmanlı İmparatorluğu'nun Son Sultanı Vahdeddin geçici bir süre yaşayacağına inandığı Sanremo'ya geldi. Kalbinde hep günün birinde vatanına sultan olarak, muzaffer bir şekilde dönme umudu vardı. Üç yıl boyunca hep bu umutla yaşadı. Fakat fakr u zaruret, maiyyetindeki casuslar, kumar batağına saplanmış acımasız yardımcılar ve sürekli başları derde giren akrabalar peşini bırakmadı. Ve bir gün beyninde bir kurşunla bulunan depresif doktoru Reşad Paşa... Bu bir intihar mıydı yoksa cinayet mi? Peki Doktor Reşad'dan sonra sıra kime gelecekti? Etrafındaki cinayet çemberi daralarak Son Sultan'ı da mı içine alacaktı?

Sultan Vahdeddin Osmanlı topraklarını nasıl terk etti?
Mustafa Kemal Paşa'nın Sultan Vahdeddin'in yanındaki casusları kimlerdi?
Sultan Vahdeddin, Mussolini ile neden görüştü?
Mussolini'nin Türkiye'yle ilgili planları neydi?
İtalyan Polisi, Sultan Vahdeddin'in her adımını neden izliyordu, ne gibi raporlar tutmuşlardı?
Sultan Vahdeddin'in özel doktoru Reşad Paşa'nın ölümünün ardındaki sır perdesi neydi?
Sultan Vahdeddin zehirlendi mi? İtalyan Polisi bu ani ölümle ilgili kimlerden şüpheleniyordu?
Sultan Vahdeddin'den sonra Osmanlı Hanedanı'nın başına gelen acı olaylar ve bir bir dağılan hanedan üyeleri…

Bu ve buna benzer birçok sorunun cevabı, Riccardo Mandelli'nin İtalyan Devlet Arşivi, Dışişleri Bakanlığı Arşivi ve Sanremo Belediyesi Arşivi'ne girerek Son Sultan Vahdeddin'in son 3 yılını araştırıp yazdığı Son Sultan / Osmanlı İmparatorluğu'nun Sanremo'da Ölümü kitabında…

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder